Kobiety, które odnoszą sukcesy w biznesie są bardziej świadome swoich praw i możliwości – wywiad z Anną Czamarską
EBB: Dwa lata temu, kiedy występowałaś w roli prelegentki na Spotkaniu Otwartym LBC powiedziałaś, że wzrasta liczba kobiet, które rozwodzą się po kilkunastu latach małżeństwa. Przyznam szczerze, że ta informacja mnie zadziwiła. Ten trend nadal jest?
AC: Z mojej wieloletniej praktyki zawodowej wynika, że po kilkunastu latach małżeństwa, zmiany w relacji partnerskiej mogą być bardziej zauważalne. Różnice w wartościach, priorytetach czy komunikacji mogą prowadzić do konfliktów i decyzji o rozstaniu. Kobiety częściej wierzą, że problemy w związku są tymczasowe lub naprawialne, co sprawia, że niejednokrotnie są zaskoczone, gdy partner decyduje się na rozwód.
Z drugiej strony wzrost świadomości i możliwości zawodowych dla kobiet sprawia, że w innych przypadkach zdają sobie sprawę ze swoich potrzeb i odważniej decydują się na zmiany w życiu. Podejmują decyzje dotyczące rozwoju osobistego i niezależności, nawet jeśli oznacza to zakończenie długiego związku.
EBB: Jakie problemy mają kobiety biznesu, które przychodzą na konsultacje i chcą rozmawiać o rozwodzie?
AC: Decyzja o rozwodzie jest bardzo osobista i zależy od wielu czynników, takich jak indywidualne relacje, satysfakcja związana z małżeństwem, komunikacja między partnerami, różnice kulturowe, osobiste cele i wiele innych. Z biegiem lat te czynniki mogą się zmieniać, bo zmieniają się ludzie i ich otoczenie. Kobiety biznesu, które prowadzą aktywną karierę, mogą spotykać się z unikalnymi wyzwaniami w swoich związkach. Presja czasowa i stres związany z prowadzeniem firmy lub ambitnymi celami zawodowymi, a przy tym brak wsparcia partnera mogą negatywnie wpływać na relacje małżeńskie.
Z doświadczenia moich klientek wiem, że kobiety, które odnoszą sukcesy w biznesie są bardziej świadome swoich praw i możliwości, w tym możliwości zakończenia nieszczęśliwego związku. Prowadzenie własnej firmy może zapewnić kobiecie niezależność finansową, co z kolei powoduje, że będzie bardziej skłonna podjąć decyzję o rozwodzie, jeśli związek nie spełnia jej oczekiwań.
Oczywiście każda sytuacja jest inna i powody, dla których kobieta prowadząca biznes może rozważać rozwód, mogą być bardzo różnorodne i zależą od konkretnych okoliczności jej życia i związku.
EBB: Co się najczęściej okazuje, kiedy z kobietami zaczynacie rozmawiać o finansach, testamentach, umowach na dom, firmie?
AC: Nierzadko zdarza się, że to mężczyźni podejmują decyzję o rozstaniu, a kobiety są zaskakiwane pozwem rozwodowym. W takich sytuacjach trafiają do mnie klientki, które są zagubione i przerażone nadchodzącymi zmianami w ich życiu osobistym. Często jest tak, że po kilkunastu latach związku nie mają wiedzy na temat sytuacji majątkowej, stanu wspólnych oszczędności, inwestycji, ciążących zobowiązań.
W środowisku, gdzie dominuje tradycyjny podział ról w małżeństwie, kobiety są bardziej skłonne do uznania męża za głównego decydenta w sprawach finansowych i nie angażują się w zarząd majątkiem wspólnym. To z kolei często prowadzi do braku zabezpieczenia finansowego na wypadek rozwodu. Niektóre kobiety nie mają świadomości przynależnych im praw w małżeństwie, nie są zaznajomione z kwestiami takimi jak wspólność majątkowa, konieczność spisania testamentu czy ochrona majątku na wypadek rozwodu lub śmierci współmałżonka. I nie dotyczy to tylko kobiet nieaktywnych zawodowo, ale również kobiet prowadzących własne biznesy. Dbając o sprawy firmowe zapominają często o zabezpieczeniu majątku osobistego.
EBB: Z czego to wynika, Twoim zdaniem? Przez lata o tym nie myślą? Czy myślą, ale boją się o tym rozmawiać?
AC: Jeśli kobieta jest w pełni zależna finansowo od swojego partnera, może to ograniczać jej zdolność do podejmowania decyzji dotyczących zarządzania majątkiem. Brak niezależności finansowej może również prowadzić do braku poczucia kontroli nad własnymi finansami.
Kiedyś miałam klientkę, której rozliczenia podatkowe przygotowywał teść. Pani nie wiedziała nawet ile wynoszą jej roczne dochody, ile zarabia mąż, czy dostają zwrot podatku. Więcej, Pani bała się zapytać o to teścia, miała opory.
Niekiedy też społeczne oczekiwania i normy mogą wpływać na to, że kobiety są bardziej skłonne do poświęcania swoich własnych interesów na rzecz dobra rodziny. To z kolei może prowadzić do zaniedbywania własnych kwestii finansowych i zabezpieczenia majątkowego. Ponadto konflikty lub nierówności w związku małżeńskim sprawiają, że kobieta może czuć się zniechęcona lub niepewna w zakresie podejmowania działań w tej dziedzinie. Do tego dochodzi często bezwarunkowe zaufanie do partnera i jego uczciwości w przypadku podziału majątku dorobkowego. A tak niestety nie jest w każdym przypadku.
EBB: Kiedy warto rozmawiać o sprawach prawno-finansowych w związku? Od początku jasno stawiać sprawę czy krok po kroku łagodnie?
AC: Rozmowy na temat kwestii prawno-finansowych w związku małżeńskim czy partnerskim są ważne na różnych etapach relacji.
Już przed zawarciem związku małżeńskiego warto omówić kwestie związane z majątkiem, wybrać najdogodniejszy ustrój majątkowy, czy będzie to wspólność czy też rozdzielność majątkowa, a może rozdzielność z wyrównaniem dorobków. Każda sytuacja jest inna i wymaga szczegółowej analizy.
Warto regularnie poruszać kwestie finansowe również w trakcie trwania małżeństwa, aby upewnić się, że oboje partnerzy są na bieżąco zaznajomieni z sytuacją finansową rodziny. To może obejmować omawianie budżetu domowego, gromadzenia oszczędności, sposobu inwestycji czy zaciągania zobowiązań finansowych.
W momencie istotnych zmian w życiu, takich jak narodziny dziecka, zmiana pracy, planowanie emerytury czy nabycie nieruchomości, warto ponownie omówić kwestie finansowe i dostosować plany do nowych okoliczności. Istotne jest, aby rozmawiać też o planach dziedziczenia, spadkach oraz konieczności sporządzenia testamentu w celu zabezpieczenia przyszłości rodziny. Niestety często są to nadal tematy tabu.
EBB: Na jakie elementy warto zwrócić uwagę, kiedy prowadzimy biznes razem (formalnie na papierze), ale w rzeczywistości to żona, partnerka jest twarzą i marką biznesu? Jak zadbać o swoje bezpieczeństwo prawne?
AC: Prowadzenie biznesu wspólnie albo gdy jedna osoba formalnie figuruje jako właściciel, a druga jest główną osobą odpowiedzialną za działania biznesowe, może rodzić pewne wyzwania i ryzyka. Aby zadbać o swoje bezpieczeństwo prawne w takiej sytuacji, warto sporządzić formalną umowę partnerską lub umowę spółki, która określi szczegóły dotyczące współpracy, wielkości udziałów, podział zysków i strat, obowiązków i odpowiedzialności każdej strony oraz sposób rozwiązywania ewentualnych sporów.
Jeśli jedna osoba jest twarzą i głównym zarządcą biznesu, warto rozważyć nadanie drugiej osobie odpowiednich pełnomocnictw i upoważnień do podejmowania działań w imieniu firmy, aby mogła efektywnie reprezentować interesy firmy. W gąszczu obowiązujących przepisów prawnych warto skonsultować się ze specjalistą, aby upewnić się, że obie strony są właściwie zabezpieczone przed ewentualnym ryzykiem.
W każdej sytuacji kluczowe jest otwarte i szczere komunikowanie się, współpraca oraz szukanie rozwiązań, które będą satysfakcjonujące dla obu stron. Rozmowy o kwestiach prawno-finansowych w związku małżeńskim są istotne dla budowania zdrowego i stabilnego fundamentu dla wzajemnych relacji.
EBB: Nie chcemy straszyć, ale opowiedz przykładową historię (lub dwie) kobiet biznesu i jak skończyły ich biznesy w momencie rozwodu?
AC: Historie moich klientek uczą jak ważne jest zabezpieczenie prawno-finansowe, nawet w przypadku prowadzenia wspólnego biznesu z mężem czy partnerem życiowym. Warto mieć udokumentowane prawa, które zapewnią równość i ochronę obu stron w przypadku rozstania.
HISTORIA nr 1: Zgłosiła się do mnie klientka, Pani Maria, która była w trudnej sytuacji życiowej. Zawsze marzyła o prowadzeniu własnej firmy odzieżowej, więc kiedy poznała swojego przyszłego męża wydawało się, że znalazła partnera zarówno w życiu, jak i w biznesie. Małżonkowie postanowili założyć wspólnie firmę odzieżową. Jako że Maria była osobą kreatywną, jej nazwisko zostało zarejestrowane jako właścicielki firmy, aby pasowało do wizji marki. Jednakże mąż przejął kontrolę nad operacyjnymi aspektami biznesu, zajmując się zarządzaniem, produkcją i dystrybucją.
W miarę jak firma rosła, mąż zaczął podejmować coraz większe ryzyko, zaciągając kredyty na rozwój biznesu. Niestety, te ryzykowne decyzje nie przyniosły spodziewanych korzyści, a firma zaczęła borykać się z poważnymi problemami finansowymi. Maria, będąc bardziej zaangażowana w aspekty kreatywne niż finansowe, miała ograniczoną wiedzę na temat sytuacji finansowej firmy, ufając swojemu mężowi i jego decyzjom.
W końcu firma ogłosiła upadłość, a wszelkie próby ratowania biznesu zawiodły. Maria, która formalnie była właścicielką firmy, została pogrążona w długach, zaś mąż odszedł do innej kobiety.
HISTORIA nr 2: Pamiętam sprawę Pani Marty, która była utalentowaną projektantką wnętrz, ale nie miała odwagi, aby założyć własną firmę. Jej mąż prowadził różne biznesy i zachęcił ją do wspólnej pracy. Marta skoncentrowała się na pomocy mężowi w prowadzeniu firmy remontowej, pomagając w administracji, marketingu i obsłudze klienta. Jednakże, formalnie firma była zarejestrowana na męża, a Marta nie miała żadnych udziałów. Ponadto małżonkowie przed ślubem zawarli intercyzę.
Po kilkunastu latach małżeństwa Marta zaczęła zauważać coraz większe niezgodności między nią a mężem. W końcu, po serii kłótni i konfliktów, Marta zdecydowała się na rozwód. Kiedy doszło do rozstania była jednak zszokowana, gdyż mąż zażądał, aby opuściła firmę. W rezultacie Marta została z niczym. Straciła pracę, dom oraz poczucie bezpieczeństwa finansowego. Zmuszona była zacząć od zera, próbując odbudować swoje życie i karierę, po kilkunastu latach małżeństwa.
Anna Czamarska – osobisty prawnik i od ponad 20 lat prowadzi kancelarię adwokacką w Warszawie. Pomaga klientom indywidualnym w uporządkowaniu spraw osobistych i majątkowych. Specjalizuje się w sprawach rodzinnych, a postępowania sądowe to jej codzienność. Więcej o Annie >>>TUTAJ
Emilia Bartosiewicz – Brożyna – założycielka LBC Klubu i Platformy online, Prezeska Zarządu Fundacji LBC, konsultantka osobistego PR, pracuje z właścicielkami firm od 12 lat
