Jak rozpoznać toksyczny związek?

Studenci psychologii bardzo dobrze znają ten efekt gdy czytają opisy zaburzeń psychicznych z podręczników diagnostycznych i odnajdują siebie w każdym. Na tej zasadzie każdą relację w pewnych okolicznościach można uznać za toksyczną. Dlatego należy być uważnym.

Dlaczego tkwisz w toksycznej relacji?

Podstawą związków jest zaufanie, nawiązywanie pozytywnych relacji, czerpanie przyjemności ze spędzanego wspólnie czasu, bliskość, zrozumienie. Zdarza się jednak, że jeden z Partnerów bądź oboje żyją w ciągłym kłamstwie, kłócą się, kontrolują nawzajem, manipulują swoimi uczuciami czy są despotyczni.

Takie relacje zaliczamy do toksycznych, gdyż wpływają negatywnie na nasze zdrowie psychiczne i emocjonalne. Są osoby dla których życie w toksycznym związku jest przymusem (uzależnienie emocjonalne) dla innych dramatem (gdy Partner nie chce od nich odejść bądź sami nie są gotowi na ten krok).

Toksyczna relacja jest wynikiem zachowania i postępowania dwóch osób. Początkowo, gdy dwie osoby zakochują się w sobie, nie widzą i nie chcą widzieć wad Partnera (jego dziwnych, niezrozumiałych zachowań czy wahań emocji), z czasem ulegają one nasileniu i nie jesteśmy w stanie ich tolerować oraz przebywać z taką osobą.

Co prowadzi do toksycznych relacji?

Przede wszystkim kłamstwa, manipulacje, uzależnienie emocjonalne, agresja psychiczna i agresja fizyczna, złośliwości, chęć postawienia na swoim, brak komunikacji i zrozumienia, unikanie szczerych rozmów.

Jak poznać toksyczny związek? Oto sygnały mogące na to wskazywać:

1. Twój Partner znieważa Cię w towarzystwie innych osób lub prywatnie.
2. Mówi Ci, że Cię kocha, jednak jego zachowanie świadczy o czymś innym.
3. Nie chce, abyś spotykała się lub rozmawiała z rodziną lub przyjaciółmi.
4. Twój Partner jest zazdrosny o to, że dużo czasu spędzasz z Waszymi dziećmi.
5. Często pojawia się niespodziewanie w Twojej pracy lub czyta Twoje maile.
6. Często do Ciebie dzwoni i wypytuje co robisz.
7. Często płaczesz i masz depresję z powodu swojego związku.
8. Twój Partner mówi Ci, że wszystko będzie dobrze a Wasz związek będzie wspaniały jak tylko Ty się poprawisz.
9. Twój Partner chce abyś zależała od niego.
10. Twój Partner robi dla Ciebie różne rzeczy jednak zawsze później daje Ci do zrozumienia, że jesteś mu zobowiązana.
11. Twoje myśli, słowa, poglądy czy osiągnięcia są przez niego pomniejszane i dewaluowane.
12. Nie wiesz kim bez niego byłabyś i jak byś sobie poradziła.
13. Twoi przyjaciele i rodzina nie lubią twojego Partnera i twierdzą, że nie jest dla Ciebie odpowiedni.
14. Zmieniłaś się po to aby lepiej dopasować się do swojego Partnera.
15. Zawsze chodzisz tam, gdzie podoba się Twojemu Partnerowi (określone sklepy, kina, kluby, koncerty).
16. Twój Partner sprawia, że boisz się lub czujesz zagrożona, jednak nie mówisz mu o tym aby go nie rozzłościć.
17. Czujesz, że nie masz kontroli nas swoim życiem.
18. Twoja samoocena jest niższa od kiedy jesteś ze swoim Partnerem.
19. Myślisz, że tylko do Twoich obowiązków należy dbanie o Wasz związek.
20. Pewne rzeczy dotyczące Twojego związku trzymasz w tajemnicy przed ludźmi, którzy Cię kochają, ponieważ boisz się, że oni tego nie zrozumieją.
21. Twój Partner sprawia, że czujesz się nieatrakcyjna lub głupia.
22. Twój Partner zarzuca Ci filtrowanie z innymi, romans czy zdradę. Jest zawsze zazdrosny.
23. Może być dla Ciebie naprawdę kochany i słodki przez kilka minut a za chwilę staje się okropny.
24. Twój Partner jest bardzo słodki i kochający wówczas, gdy myśli, że zamierzasz od niego odejść lub wówczas gdy przejdzie mu już wybuch złości i agresji skierowanej przeciwko Tobie.
25. Nie pamiętasz już kiedy czułaś się szczęśliwa przez kilka kolejnych dni z rzędu.

Co się z Tobą dzieje gdy tkwisz w toksycznej relacji?

Kiedy żyjesz z osobą, która wytwarza w niewyobrażalnych ilościach te czynniki pojawia się ogromny stres, wewnętrzne napięcie, lęki, przeciążenie układu nerwowego, pojawiają się bóle głowy, mogą występować zaburzenia układu pokarmowego, zaburzenia rytmu serca, choroby skóry, suchość w oczach, problemy ze skórą, problemy z układem oddechowym.

Osoba niezorientowana, która zwiąże się z takim człowiekiem bardzo szybko zostanie wciągnięta w ten sam mechanizm, nawet się nie obejrzy jak jej życie, psychika, przeżywanie będzie podporządkowane toksycznej osobie. Osoba wchodzi we współuzależnienie od chwiejnych emocji, niestabilnej sytuacji, tworzy się karuzela wzlotów i upadków. Jeżeli czegoś takiego doświadczyliśmy we własnym domu rodzinnym to ciężko jest w tym co się dzieje w związku rozeznać, zadbać o siebie.

Relacja z taką osobą to ogromne obciążenie. Napięcie powoduje, że skupiasz się tylko na niej, przestajesz mieć własne życie, odkładasz na bok pasje, zainteresowania, przestajesz dbać o siebie o swój wygląd, tracisz kontakty ze znajomymi. Świat kręci się wokół osoby, z którą jesteś w związku. Mogą pojawić się zaburzenia depresyjne, lękowe, zaburzenia odżywiania. Szczególnie dominujący jest lęk przed samotnością oraz niskie poczucie własnej wartości.

W 2009 roku przeprowadzono badania na Uniwersytecie w Utah, które pokazały, że kobiety tkwiące w trudnych relacjach są bardziej narażone na depresję, mają większe ryzyko otyłości oraz objawy, które mogą prowadzić do wystąpienia cukrzycy, nadciśnienia tętniczego i udaru mózgu. Wg badań z 2017 r. opublikowanych w Journal of Epidemiology pary, które negatywnie oceniają swój związek, mają problemy z pamięcią i procesami poznawczymi.

Kolejne badania z Michigan State University wykazały, że Partnerzy tkwiący w toksycznych małżeństwach, szczególnie kobiety, są bardziej narażone na wystąpienie chorób serca niż szczęśliwi małżonkowie. U tego typu par znacznie częściej obserwuję klasyczne objawy depresji, a także niepokój i rozdrażnienie w stresowych sytuacjach. Co ciekawe, skarżą się też częściej na dolegliwości somatyczne, takiej jak bóle i katar.

Największa trudność w toksycznym związku.

Jedną z największych trudności osób, które tkwią w takim związku jest brak umiejętności podjęcia decyzji. Ludzie całymi latami trwają w zawieszeniu sparaliżowani strachem przed dokonaniem wyboru. Mają nadzieję na to, że sytuacja rozwiąże się sama. Nagle stanie się cud i druga osoba się zmieni, albo los obdaruje bezbolesnym zakończeniem tego związku. Nic takiego się nie wydarzy.

Jeśli chcesz aby Twoja sytuacja się zmieniła, musisz podjąć decyzję. Bądź świadoma i odważna. Albo w jedną albo w drugą stronę. Odpowiedz sobie na 2 pytania:

1.  Czy dajesz temu związkowi ostatnią szansę i chcesz nad nim pracować razem z Partnerem?
2.  Czy kończysz ten związek raz na zawsze?

Tak długo jak jesteś niezdecydowana czy dalej trwać w tym związku czy nie, trudno Ci będzie zrobić jakikolwiek krok. Pamiętaj, że brak decyzji to też decyzja. W tym przypadku bardzo dla Ciebie krzywdząca. Nie trwaj w tym dłużej. Jest najlepszy moment aby coś zrobić. Zasługujesz na szczęście i miłość. Im szybciej podejmiesz decyzję, tym szybciej uwolnisz się od cierpienia.

Podążaj za swoim sercem i intuicją.

Warto nabrać dystansu i poświecić czas na ponowne przemyślenie całej sytuacji. Pewność Twojego wyboru da Ci siłę i wytrwałość w dalszych działaniach. Nie obawiaj się, że podejmiesz złą decyzję. Bądź waleczna i dobra dla siebie.

Zastanów się dlaczego tkwisz w takiej relacji. Jeśli nie kochasz siebie będziesz czuła lęk i szukała odrobiny miłości nawet w najbardziej skrajnym związku. Najważniejsze abyś zadbała o siebie, o swoją samoocenę, wzmocnienie poczucie własnej wartości, pokochanie siebie. Wyzwolisz się podwyższając swoją samoocenę, nabierając pewności, że jesteś wartościową, wspaniałą osobą. Uwierz, że nie żyjesz po to aby cierpieć ale po to by kochać i być kochaną oraz cieszyć się pięknem życia.

„Twój czas jest ograniczony, a więc nie marnuj go na życie cudzym życiem. Nie daj się złapać w pułapkę przeżywania życia, będąc sterowanym przez innych. Nie pozwól, by zgiełk opinii innych zagłuszył Twój wewnętrzny głos. I co najważniejsze, miej odwagę podążać za swoim sercem i intuicją. One jakimś cudem już wiedzą, kim tak naprawdę chcesz zostać. Wszystko inne ma wartość drugorzędną” – Steve Jobs

Autor: Anna Frączkowska – psycholog, psycholog online, psychoterapeuta, coach. W pracy z Klientami dąży do rozpoznania głębokich przyczyn trudności oraz odkrywania, w jaki sposób można na nie wpłynąć, dając sobie dzięki temu szansę na poprawę jakości życia, radość i miłość. Regularnie publikuje artykuły z zakresu psychologii na swoim blogu.Dynamiczna, z poczuciem humoru, zarażająca pozytywną energią i radością życia.