Aby utrzymać hemostazę kwasowo – zasadową obłożenie wysiłkiem powinno być 2-3 krotnie mniejsze w stosunku do maksymalnego pochłaniania tlenu. Pojęciem wydolności fizycznej określa się zdolność człowieka do wykonywania wysiłków fizycznych wymagających dużego zużycia tlenu. Dlatego tzw. pułap tlenowy danego człowieka jest obiektywnym kryterium wydolności fizycznej.
Wydolność fizyczna jest uwarunkowana rezerwami energetycznymi, koordynacją sensoryczno – motoryczną i stanem psychicznym. Wydolność ma wpływ na stopień odczuwalności dolegliwości ciążowych i porodowych. Systematyczne narastanie długu tlenowego, rozwój kwasicy metabolicznej i brak substratów energetycznych zawartych w mięśniach, anemia, powodują istotne zaburzenia w fizjologii wysiłku. Nie bez znaczenia są wpływy cywilizacyjne, zmniejszona aktywność wysiłkowa populacji.
Mała wydolność fizyczna przy wysiłku powoduje gromadzenie się w organizmie niedotlenionych produktów przemiany materii, zakłócenie hemostazy, zaburzenie równowagi kwasowo – zasadowej. Narastająca ilość kwasu mlekowego we krwi np. rodzącej, jest wyrazem naruszenia równowagi między tlenowymi i beztlenowymi procesami metabolizmu wysiłkowego.
Z wyżej wymienionych powodów należy wybrać właściwą kinezyterapię. Inna będzie dla kobiet trenujących, aktywnych, inna dla kobiet nieprzyzwyczajonych do wysiłku. Odpowiednio wybrany zestaw ćwiczeń relaksacyjnych, ogólnousprawniających i oddechowych wpływa pozytywnie na stan matki i dziecka.
Przepływ krwi przez łożysko, ryzyko hipertermii i urazów, zmianę koordynacji ruchowej i równowagi, pozycja ciała w czasie ćwiczeń, zwiększone zapotrzebowanie żywieniowe oraz możliwość występowania bólów miednicy i pleców – to objawy, które należy brać pod uwagę przy wybieraniu ćwiczeń fizycznych dla kobiet w czasie ciąży.
Wpływ aktywności fizycznej na przebieg ciąży:
- Rehabilitacja zmian w układzie mięsniowo-stawowym,
- Usprawnienie stawów, zwiększenie elastyczności,
- Przeciwdziałanie fizjologicznym dolegliwością ciąży w układach organizmu,
- Korekcja postawy,
- Przeciwdziałanie rozstępom skóry,
- Wzmacnianie mięśni brzucha, kręgosłupa, dna miednicy,
- Usprawnienie krążenia, działanie przeciw-zakrzepowe,- obrzękowe, -żylakowe,
- Przeciwdziałanie zaparciom,
- Poprawa czynność układu oddechowego, dotlenienie,
- Przeciwdziałanie otyłości ciążowej,
- Usprawnienie gospodarki węglowodanowej (zwłaszcza przy cukrzycy ciążowej),
- Poprawa samopoczucia, przeciwdziałanie depresji ciążowej,
- Budowanie świadomości ciała,
- Tworzenie więzi z dzieckiem,
- Rzadsze wystepowanie porodu przedwczesnego, nieprawidłowego ułożenia płodu,
- Oswojenie się z pozycjami, naturalnie przyjmowanymi w czasie porodu,
- Oswojenie z uczuciem dyskomfortu „ciążącej ciąży“ jako wstęp do uświadomienia sobie wysiłku porodowego,
- Przygotowanie do aktywnej współpracy w czasie porodu,
- Nauką samokontroli,
- Poprawa ukrwienia gruczołów laktacyjnych.
Świadmoma aktywnośc fizyczna w okresie prenatalnym to również forma przygotowania do porodu. Jedno z podejśc w użyciu ćwiczeń w okresie ciąży do porodu opiera się na zadaniowym podejściu do porodu i na przeświadczeniu, że rodzenia można się nauczyć. Podejście to opiera się na na psychoagogice. Model szkoły propagowany przez prof. Fijałkowskiego obejmuje w części praktycznej ćwiczenia oddechowe – tzw. oddech kontrolowany, relaksacyjne – trening Schulza i ogólnousprawniające związane z dolegliwościami ciążowymi.
Drugi nurt zakłada, że rodzenie jest umiejętnością daną kobiecie instynktownie a wiedza, którą uzyskuje kobieta redukuje lęk, przyczynia się do zrozumienia procesu seksualizmu kobiet, do którego należy też poród. Stosowane ćwiczenia służą do poznania własnego ciała. Sięgają po techniki pracy z ciałem z innych systemów filozoficznych wzmacniających potencjał ciała i ducha jak np.: qigong, tai-chi, techniki Aleksandra, akupresura, shi-tsau, polarity, afirmacje i dialog z dzieckiem oraz muzykoterapia.
W obu nurtach występują podobne style nauczania i metody dydaktyczne. Opierają się na różnych technikach oddechowych, ćwiczeniach relaksacyjnych i ogólnousprawniających opracowanych na podstawie systemów filozofii Wschodu, jak wyżej wymienione.
Badania pokazują, że wysiłek porodowy porównywalny jest do maratonu na dystansie 40 km, a wydatek energetyczny 1 minuty porodu to ok. 2- 3 kcal przy czym, średni czas trwania porodu u pierworódki to czas ok. 9-15 godzin, u wieloródki ok. 5-9 godzin.
Jakie są więc korzyści dla procesu porodu z aktywności fizycznej w ciąży:
- skrócenie poszczególnych okresów porodu,
- efektywniejsze rozwieranie szyjki macicy,
- efektywniejsze parcie w II okresie porodu,
- efektywniejszy efekt porodu z ochroną krocza (przy prawidłowym treningu m. dna miednicy w ciąży),
- efektywne sterowanie ciałem w porodzie,
- świadomy oddech,
- ergonomia zarządzania mięśniami w czasie skurczu i przerwy międzyskurczowej,
- naturalne przebywanie w pozycjach wertykalnych,
- świadome poszukiwanie ciałem pozycji zmniejszających odczucia bólowe,
- sprawniejsza tolerancja na wysiłek porodowy,
- podwyższenie progu bólowego w porodzie,
- kontakt z dzieckiem w porodzie – współdziałanie,
- zadaniowość w porodzie,
- sprawny powrót do formy po porodzie.
Świadoma i bezpieczna aktywność fizyczna w czasie ciąży ma także wpływ na płód a w konsekwencji na noworodka. Ćwicząc w okresie ciąży wpływamy świadomie między innymi na takie elementy jak:
- efektywne dotlenienie dziecka (anemia!),
- „stwarzanie przestrzeni” w brzuchu dla rozwoju dziecka,
- pośredni wpływ na ułożenie płodu,
- stymulacje prenatalna płodu,
- budowanie kontaktu z dzieckiem w okresie prenatalnym,
- ruch matki, odgłosy muzki, dotykanie brzucha są bodźcami stymulującymi mózg płodu, umożliwiającymi powstanie zawiazków inteligencji zmysłowo – ruchowej,
- Już od 22 tygodnia ciąży płód reaguje na wibracje, dźwięki, uwrażliwia się na dudnienia, ruch, dźwięki,
- wyższa punktacja w skali Apgar oraz lepszy stan ogólny po urodzeniu.
Szkolenie Medical Pregnancy Training 26/27.09.2015
Specjalistyczne szkolenie skierowane do osób chcących zdobyć bądź poszerzyć wiedzę i umiejętności praktyczne z zakresu rekreacji ruchowej kobiet w okresie ciąży. Szkolenie ma na celu efektywne, holistyczne przygotowanie do prowadzenia ćwiczeń z kobietami w ciąży. Program szkolenia MPT uczy jak przygotować bezpieczną sesję ćwiczeniową dla przyszłych matek, a przede wszystkim jak samodzielnie ułożyć plan treningu osadzonego na wiedzy z zakresu fizjologicznych zmian w poszczególnych układach organizmu ciężarnej, uświadomić dwojaki cel aktywności fizycznej w okresie ciąży oraz nabyć swiadomości i wiedzy praktycznej jak poprzez ćwiczenia w ciąży przygotować świadomie ciało do porodu.
Szkolenie kładzie nacisk na świadomość, iż aktywność fizyczna w okresie ciąży to również nauka umiejętności świadomego wykorzystania ciała w porodzie.
Szkolenie przeznaczone dla profesjonalistów. Skierowane do osób chcących zdobyć bądź poszerzyć wiedzę i umiejętności praktyczne z zakresu rekreacji ruchowej kobiet w okresie ciąży. Szkolenie ma na celu efektywne i holistyczne przygotowanie. Przede wszystkim dla Instruktorów rekreacji ruchowej spec fitness, pilates, joga, trenerów personalnych, fizjoterapeutów, położnych, lekarzy. Więcej szczegółów na stronie: www.rodzimy.pl
Autor: Izabela Dembińska – położna, instruktor fitness, pilates autorka programu i szkoleń Medical Pregnancy Training
Pełen profil Izabeli Dembińskiej
